CIRCADIAN RHYTHMS OF UNIVERSITY STUDENTS DURING STUDY AND EXAM PERIODS

Amaç: Bu çalışmanın amacı, ders ve sınav dönemlerinin üniversite öğrencilerinin sirkadiyen ritmi, uyku kalitesi, fiziksel aktivite düzeyi, psikolojik durumu ve otonomik fonksiyonları üzerindeki etkilerini incelemektir.

Yöntem: Prospektif gözlemsel planlanan bu çalışma, 30 üniversite öğrencisiyle (ortalama yaş: 21,10 ± 1,70 yıl ve vücut kitle indeksi: 24,20 ± 7,20 kg/m²) gerçekleştirilmiştir. Değerlendirmelerde Sabahçıl-Akşamcıl Anketi, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi–kısa form ve Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği–21 kullanılmıştır. Otonom fonksiyonlar vücut sıcaklığı, kan basıncı, kalp hızı, oksijen satürasyonu ve cilt nemi değerlendirmeleri ile ölçülmüştür. Tüm değerlendirmeler ders (sınavlardan 2-3 hafta önce) ve sınav dönemlerinde (finallerin ikinci haftasında) kontrollü ortamlarda uygulanmıştır.

Bulgular: Öğrenciler sınav döneminde akşamcıl kronotip özelliklere kaymış (p < 0.001), daha kötü uyku kalitesi (p < 0.001), azalmış fiziksel aktivite (p < 0.001) ve artmış depresyon, anksiyete ve stres seviyeleri (p = 0.040) sergilemiştir. Sınav döneminde sistolik (p = 0.006) ve diyastolik kan basıncı (p = 0.028) ile kalp hızında (p = 0.014) anlamlı artışlar gözlenirken, vücut sıcaklığı, oksijen satürasyonu ve cilt neminde değişiklik saptanmamıştır.

Sonuç: Akademik yaşamın getirdiği baskılar, özellikle sınav dönemlerinde, sirkadiyen ritimleri, uyku kalitesini ve psikolojik iyi oluşu ciddi şekilde bozabilir, fizyolojik stres yanıtları daha belirgin hale gelebilir. Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite, stres ve zaman yönetimi hem akademik başarı hem de genel sağlık için faydalı olabilir.